LİBYA'NIN SERVETİ YENİDEN DAĞITIM PROJESİ

Bu makale GlobalResearch.ca sitesinde yer alan Who Was Muammar Qaddafi? Libya's Wealth Redistribution Project adlı makalenin çevirisidir. Makalenin orjinalindeki Cynthia McKinney'e ait önsöz çeviriye dahil edilmemiştir. Makale aslında üç bölümlük bir dizinin son yazısıdır. Çeviri için site yönetiminden izin alınmıştır.

 

 

MUAMMER KADDAFİ KİMDİ?

LİBYA'NIN SERVETİ YENİDEN DAĞITIM PROJESİ

yazan:  Mahdi Darius Nazemroaya

Albay Muammer Kaddafi, dünyanın dört bir yanındaki pek çok farklı kişi için pek çok şeyi sembolize eder. İster sevin ister nefret edin, bu liderin yönetimi altındayken Libya, dünya üzerindeki en fakir ülkelerden birinden, Afrika'daki en yüksek yaşam standartlarına sahip ülkeye dönüştü. Profesör Henri Habib'in sözleriyle:

"Birleşmiş Milletler 24 Aralık 1951'de Libya'nın bağımsızlığını tanıdığında, Libya dünyanın en fakir ve geri kalmış ülkelerinden biriydi. O sıradaki nüfusu 1,5 milyondan fazla değildi. Halkın %90'dan fazlası cahildi ve hiçbir siyasi tecrübesi veya bilgisi yoktu. Hiç üniversitesi yoktu; ve bağımsızlığından sadece yedi yıl önce az sayıda lise açılmıştı. [1]"

Kaddafi'in birçok büyük planı vardı. Afrika ve Latin Amerika'yı korumak için Güney Atlantik Antlaşması  Organizasyonu'nu kurmak istiyordu. İslam ülkeleri için altın dinar standardını savunuyordu. Planlarının çoğu Pan-Afrikanizm içerikliydi. Buna, Birleşik Afrika Devletleri'nin kurulması da dahildi.

 Kaddafi'nin Pan-Afrikanizm Projeleri

Albay Muammer Kaddafi, Sahra Çölü'nü dönüştürmek ve çölleşmeyi tersine çevirmek düşündüğü muazzam projenin dahilinde, "İnsan Yapımı En Büyük Nehir"in inşasını başlattı. İnsan Yapımı Büyük Nehir, özel sulama projesiyle Afrika'nın başka yerlerindeki tarımı da desteklemeyi amaçlıyordu. Bu proje, NATO'nun askeri hedefi oldu. Herhangi bir sebep olmaksızın, NATO bombardımanları "İnsan Yapımı Büyük Nehir"i yıkmaya çalıştı.

Kaddafi ayrıca bağımsız pan-Afrikalı finans kurumlarını öngörmüştü. Libya Yatırım Makamı ve Libya Dış Bankası, bu kurumların kuruluşunda önemli roller üstendi. Kaddafi, Afrika'nın dış güçlere bağımlılığını azaltmak için, Libya Yatırım Makamı ve Libya Dış Bankası aracılığıyla Afrika'nın ilk uydu ağı olan Afrika Bölgesel Uydu İletişim Kurumu'nu (RASCOM) kurmaya çalıştı.  [2]

En büyük başarısı, Afrika Birleşik Devletleri olacaktı. Bu milletler üstü kuruluş, Afrika Yatırım Bankası, Afrika Para Fonu, ve Afrika Merkez Bankası ile tesis edilecekti. Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası, bu kurumlara düşmanca bakıyordu.

Kaddafi'nin Serveti Yeniden Dağıtma Projesi

Kaddafi'nin, Libya içinde serveti yeniden dağıtma projesi vardı.  ABD, ABD Kongresi'ne sunulan bir rapor dolayısıyla Kongre de bunu biliyordu. 18 Şubat 2011 tarihli bir raporda şöyle denmektedir:

"Mart 2008'de Albay Kaddafi, çoğu hükümet dairesini feshederek, devletin petrol gelirlerini vatandaşlara aylık olarak, vatandaşların şahsen, kooperatif kurarak ve yerel komiteler üzerinden alabileceği şekilde dağıtacağı bir Servet Dağıtım Programı kuracağını açıkladı. Ordu, dış ilişkiler, güvenlik ve petrol üretimi devletin sorumluğunda kalacak, diğer organlar lağvedilecekti. 2009 başında Libya Halk Kongresi bu konudaki çeşitli teklifleri değerlendirerek, uygulamanın ertelenmesi için oy verdi." [3]

Kaddafi, bütün Libya halkının ülkenin servetine doğrudan erişebilmesini istiyordu. Ayrıca, Libya devleti içinde iyice kökleşmiş olan yozlaşmanın da farkındaydı. İlerici adımlar atarak Libya'da bir siyasal anarşi modeline geçmek istemesinin sebeplerinden biri de buydu.

Öte yandan, ABD, AB ve Libya içindeki yozlaşmış yetkililer, yeni bir anarşist siyasi sistem öneren Serveti Yeniden Dağıtım Projesi'ni büyük bir tehdit olarak görüyordu. Reformlar, başarılı oldukları takdirde dünyanın pek çok yerindeki halk arasında huzursuzluk yaratabilirdi. Ülke içinde pek çok Libyalı yetkili bu projenin ertelenmesine uğraşıyordu. Kaddafi'yi ve projelerini durdurmak için dış güçlerin müdahalesini isteyecek kadar ileri gittiler.

Mahmut Cibril Neden Ulusal Geçiş Konseyi'ne Katıldı

Bu projeye şiddetle karşı çıkan ve korkuyla seyredenler arasında Mahmut Cibril de vardı. Cibril'e bulunduğu makam Saif El-Islam Kaddafi tarafından verilmişti. ABD ve AB'den gelen yoğun müdahale ve tavsiyeler sonrasında, Seyfülislam, Cibril'i, Libya pazarını açacak neo-liberal ekonomik reform dalgasını uygulaması için seçmişti.

Cibril, Libya Arap Cemahiriyesi'nde iki kurumun başına getirildi: Libya Ulusal Planlama Konseyi ve Libya İktisadi Kalkınma Kurulu. Libya İktisadi Kalkınma Kurulu normal bir bakanlıkken, Cibril'in Libya Ulusal Planlama Konseyi'ndeki görevi ona Libya Halk Komitesi Genel Sekreteri'nden (başbakanın mevkisine denk) daha üst bir mevki veriyordu. Cibril, Libya'da özelleştirme ve fakirliğin kapılarını açan aktörlerden biri oldu.

Libya'daki çatışmalar patlak vermeden altı ay kadar önce, Mahmut Cibril Bernard-Henri Levy'le Avustralya'da buluşarak Ulusal Geçiş Konseyi'ni kurmayı ve Albay Kaddafi'yi devirmeyi konuştu [4].  Kaddafi'nin Serveti Yeniden Dağıtma Projesi'ni "delilik" olarak tanımladı [5]. Cibril, halkın kendi kendini yönetemeyeceğine, bir ülkenin kaderini ve servetini her zaman için seçkin bir grubun kontrol etmesi gerektiğine inanıyordu. Cibril, Libya devletini küçültmek, kamu sektörünün büyük bir kısmını işten çıkartmak, buna karşılık hükümet düzenlemelerini artırmak istiyordu. Ayrıca sürekli, Singapur'un neo-liberal devletlere mükemmel bir örnek olduğunu söylüyordu. Sık sık ziyaret ettiği Singapur'a gittiğinde büyük ihtimalle Bernard-Henri Levy'yle görüşüyordu.

Bingazi'de sorunlar çıktığında Mahmut Cibril derhal Mısır, Kahire'ye gitti.  Meslektaşlarına, kısa süre içinde Trablusgarp'a döneceğini söylüyordu; ama dönmeye hiç niyeti yoktu. Aslında, Kahire'ye, Suriye Ulusal Konseyi üyeleriyle ve Levy'yle buluşmaya gitmişti. Ulusal Geçiş Konseyi'nin, Suriye Ulusal Konseyi'ni Suriye'nin yasal hükümeti olarak kabul etmesinin sebeplerinden biri de budur.

Ölülere Acımayın, Yaşayanlara Acıyın

Muammer Kaddafi öldü.

Memleketi Sirte'de öldürüldü.

Son ana kadar, söylediği gibi savaşmaya devam etti.

Onu mahkemeye çıkaracağına yemin eden Ulusal Geçiş Konseyi, onu öldürttü.

Kendisini döven, arkadan tecavüz eden, alay eden ve en sonunda öldüren adamlara bile, İslam'ın tutsaklara nasıl davranılacağına ilişkin emirlerine uymadıklarını hatırlattı. NATO tüm bu olayda merkezi bir rol üstlendi ve her şeyi gözledi.

Cinayet sistematikti; çünkü Kaddafi'nin ardından oğlu ve çok sayıda diğer Libya liderleri de öldürüldü.

Albay Kadaafi'nin öldürülmesi Libta için tarihi bir dönüm noktasıdır. Libya'da bir çağ bitti, yeni bir çağ başlıyor.

Libya, Ulusal Geçiş Konseyi'nin söylediği gibi yeni bir cennet olmayacak. Pek çok açıdan, hayatta kalanlar, Mahmut Cibril, Ali Tarhuni ve Süleyman Boçügür gibi adamlar yüzünden ölenlere gıpta edecek.

Mahmut Cibril sadece bir fırsatçıdır. Merhum Kaddafi'nin hükümetinde görev almaktan gocunmamıştı. İnsan hakları ya da demokrasi eksikliği gibi sebeplerden dolayı hiç şikayet etmedi. Albay Kaddafi'nin vahşice öldürülmesinden birkaç gün öncesine kadar Ulusal Geçiş Konseyi'nin başbakanıydı. Cibril'in, Kaddafi'ye karşı komplo kurup Geçiş Konseyi'nin oluşturulmasına yardım etmesinin sebeplerinin başında, Kaddafi'nin Serveti Yeniden Dağıtım Projesine karşı muhalefeti ve seçkinci yaklaşımı geliyordu.

Bu eski rejim yetkilisi, İran Körfezi'ndeki Arap diktatörleri açıkça desteklediği halde, halkının gerçek bir temsilcisi olabilir mi? Peki ya, daha Geçiş Konseyi'nde henüz yönetimle ilgili bir göreve bile gelmeden önce NATO üyesi ülkelerle petrol anlaşmaları yapan meslektaşları?

---------------------------------------

Bu makalenin yazarı Mahdi Darius Nazemroaya, sosyolog ve Montreal'daki Küreselleşme Araştırmaları Merkezi'nde (CRG) araştırmacıdır. Uzmanlık alanı Orta Doğu ve Orta Asya'dır. ABD'de çeşitli kanallarda yayınlanan Flashpoints programının özel muhabiri olarak iki aydan uzun süre Libya'da bulunmuştur. Şu anda Berkeley, Kaliforniya'da bulunan Nazemroaya, bu makaleleri, Cumartesi günleri Los Angeles, Kaliforniya'dan yayın yapan KPFK istasyonunda yayınlanan, Cynthia McKinney'in hazırladığı tartışma programına paralel olarak yayınlamaktadır.

---------------------------------------

Notlar:

[1] Henri Pierre Habib, Politics and Government of Revolutionary Libya (Montmagny, Québec: Le Cercle de Livre de France Ltée, 1975), sf.1.

[2] Afrika Bölgesel Uydu İletişim Kurumu, "Pan Afrika Uydusu'nun Fırlatılması,"26 Temmuz 2010: <http://www.rascom.org/info_detail2.php?langue_id=2&info_id=120&id_sr=0&id_r=32&id_gr=3>

[3] Christopher M. Blanchard and James Zanotti, “Libya: Background and U.S. Relations,” Congressional Research Service, 18 Şubat, 2011, sf.22.

[4] Mahmut Cibril'in çalışma arkadaşlarıyla Libya'da ve Libya dışında yapılan özel görüşmeler.

[5] Libya Arap Cemahiriyesi İktisadi Kalkınma Kurulu'nun özel belgeleri.